Eten langer houdbaar maken – Vriezen, drogen en inmaken

Ontdek alle voordelen om eten langer houdbaar te maken: het smaakt heerlijk, er zitten veel vitaminen in en het is ook nog eens goedkoop.

🐐 Dit artikel is geschreven door Kérima.

Groenten uit het seizoen

“Eet vooral groenten uit het seizoen!” Jaja. Vroeger was ik ervan overtuigd dat tomaten het hele jaar door groeiden. En die courgette, dat is toch een wintervaste plant? Ik wist niet beter, het lag in de supermarkt, dus zal het seizoen er wel voor zijn. Nooit verder bij nagedacht, lekker makkelijk, ieder willekeurig recept kon ik op ieder moment van het jaar maken. Dat was anders toen ik 10 jaar geleden ineens in een gat in de Provence kwam te wonen.

Vele keren kwam ik teleurgesteld terug van het boodschappen doen, met nog niet de helft van mijn boodschappenlijstje. Het had geen zin te zoeken naar de ingrediënten die ik moest hebben voor recepten, nee, ik moest mijn recepten aanpassen!

Noodgedwongen zoektocht naar gezond voedsel

Nu kook ik naar het seizoen en vinden we het heerlijk! We hebben zo in de jaren een seizoens-lekkernijen-ritme gevormd, ieder seizoen heeft zo zijn eigen specialiteiten.

Ook in Nederland komt steeds meer het koken volgens de seizoenen (bekijk alle seizoensgroenten per maand) in de aandacht, steeds meer mensen ontdekken deze ouderwetse voordelen van deze tijd: het smaakt lekkerder, meer vitamientjes en het is ook nog eens voordeliger!

En toch kan er ineens zo’n enorme behoefte zijn naar zomers voedsel in de winter, van die heerlijke smaakvolle natuurlijk rode tomaten bijvoorbeeld.

Hoe doen die zelfvoorzienende buren dat toch? Ik ging op onderzoek.

1. Eten invriezen

Verse groenten, fruit en kruiden, maar ook vers bereide maaltijden kunnen ingevroren worden. Even de groenten blancheren om het verlies aan vitaminen te beperken en te zorgen dat de originele kleur blijft.

Het is wat werk, maar eigenlijk is invriezen de minst arbeidsintensieve methode die ik geprobeerd heb. Lekker makkelijk. Toch vind ik er ook veel nadelen aan zitten. De houdbaarheid van ons voedsel is afhankelijk van de elektriciteitsvoorziening, en er zijn nogal eens wat stroomstoringen hier.

Als je de kosten van de aanschaf en het verbruik van een vriezer berekend, is het een vrij dure manier van conserveren van voedsel. Om het voedsel de volle smaak te laten behouden en het op een veilige manier te ontdooien, kan dit het beste in de koelkast gebeuren. En dat kost weer meer tijd. Iets dat ikzelf niet heb als ik eens een snelle hap op tafel wil zetten.

2. Voedsel drogen in de oven

De volgende methode die ik probeerde was om voedsel te drogen. Kruiden droog ik al een tijdje. Een bosje bij elkaar binden en omgekeerd op een droge plek in de schaduw hangen.

Zowel de kinderen als ik, vinden het een heerlijke traktatie om gedroogd fruit te eten. Mango, ananas, appel, rozijnen, mmmmmm. Nadeel vind ik de prijs.

Mijn eerdere poging om fruit te drogen was al eens mislukt. We hadden bijna 10 kg (!!) moerbijen geplukt van bomen rond onze tuin. Meteen geprobeerd om ze te drogen in de oven en meteen maar mee opgehouden. Het verbruikte zoveel stroom, de kamer stonk de hele dag en de moerbijen kon ik weggooien omdat ze toch verbrand waren.

De temperatuur komt heel nauw. Niets voor mijn kleine oventje dat niet onder de 100 C kan. Mocht je een oven hebben die je wel op een lagere temperatuur vast kunt zetten, hoor ik graag je ervaringen!

Iets later in het seizoen, zat ik met een overschot tomaten. De buurman bood me zijn droogmachine te leen aan. Wat een feest. Wassen, plakjes snijden en in de droogoven. Pure ingrediënten die uiteindelijk weinig plaats in beslag nemen. De smaak vind ik nog altijd heel lekker, zelfs veel lekkerder, omdat het zo puur en geconcentreerd smaakt. Bekijk hier alle droogovens…

De droogoven die ik leende, was van plastic gemaakt dat snel scheurde door de warmte. Eerst wilde ik deze ook aanschaffen, het beviel me zo goed dat drogen. Door het snelle beschadigen heb ik toch besloten nu even verder te sparen, om een iets duurdere te kopen. Ik kan niet wachten.

De buurman en mijn vaste groenteboer moesten toch wel heel erg lachen om hoe ik in de weer was met al die groenten, dat snijden, drogen, opbergen en dan alsnog in de winter er mee te moeten koken. Ik dacht aan mijn heerlijke pure groenten en fruit, waar alleen het vocht uit verdampt was en al die goede eigenschappen nog in zitten. Daar deed ik het graag voor.

En toch was ik wel heel benieuwd wat zij dan met al hun lekkere tomaten, courgettes, aubergines en vooral véél knoflook deden. “gewoon, ratatouille maken en in potten doen”. Oh ja – tuurlijk!

3. Inmaken van voedsel

En er ging alweer een wereld voor me open. Voorzichtig 6 potten met rubberen ringen aangeschaft, ze zijn nogal prijzig.

Een grote pan ratatouille was zo gemaakt. Daarna in een héle grote pan (het leek meer op de vuilnisemmer van Oscar uit Sesamstraat!) de potten gekookt, om ze lang houdbaar te maken. De lucht ontsnapt eruit door verwarming, maar kan er niet meer in.

Af laten koelen, controleren of het ècht vacuum is gezogen, etiket erop en in de voorraadkast voor de winterse zomerbehoefte.

Zo trots voel ik me telkens als ik die potten zie staan. Leuk ook, als ik het vertelde aan de generaties boven mij, kwamen standaard de nostalgische verhalen al los. Oma of moeder deed dat ook vroeger, dat heeft erg veel indruk gemaakt op die toen nog kinderen. De meeste mensen konden nog tot in detail de handelingen vertellen.

Inmiddels heb ik tientallen potten, hele investering, maar ik reken erop dat ze toch ooit wel als een soort van bruidsschat door kunnen naar een volgende generatie. Ik begin net pas, maar als ik het mag geloven, is die investering er wel uit na een paar jaar. Zeker omdat ik nu de lekkerste dingen maak van gratis, of heel goedkope ingrediënten. Sommige gerechten zoals met veel suiker of in het zuur, kunnen ook in schoongemaakte hergebruikte potten bewaard worden, helemaal goedkoop dan.

Inmiddels staat er al in de kast voor komende winter: vijgenchutney, pittige kweeperenchutney, pruimenmoes, appeltaartvulling, courgettesoep, pompoenbrokken, pastasauzen, uienchutney en die heerlijke ratatouille.

Tips voor lekkere recepten om in te maken zijn heel erg welkom!